Η Ελλάδα, με την πλούσια βιοποικιλότητά της, φιλοξενεί μια ποικιλία από ερπετά, μεταξύ των οποίων και πολλά είδη φιδιών. Ενώ η συνάντηση με ένα φίδι μπορεί να προκαλέσει ανησυχία, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα περισσότερα από αυτά είναι ακίνδυνα για τον άνθρωπο. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποια είδη που φέρουν δηλητήριο και απαιτούν προσοχή.
Πόσα Είδη Φιδιών Ζουν στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί περίπου 35 είδη φιδιών. Από αυτά, μόνο τα 7 είναι δηλητηριώδη, και από αυτά τα 7, μόνο τα 5 θεωρούνται επικίνδυνα για τον άνθρωπο, καθώς το δηλητήριό τους μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας.
Τα Επικίνδυνα Φίδια της Ελλάδας
Τα δηλητηριώδη φίδια στην Ελλάδα ανήκουν στην οικογένεια των Εχιδνών (Viperidae), γνωστές και ως οχιές. Χαρακτηρίζονται από το τριγωνικό τους κεφάλι, το κοντό, χοντρό σώμα και τις κάθετες κόρες των ματιών. Το δάγκωμά τους είναι επώδυνο και μπορεί να είναι επικίνδυνο αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.
Οι κυριότερες επικίνδυνες οχιές που συναντώνται στην Ελλάδα είναι:
- Οχιά (Vipera ammodytes): Η πιο κοινή και πιο επικίνδυνη οχιά στην Ελλάδα. Αναγνωρίζεται από το χαρακτηριστικό "κερατάκι" στο ρύγχος της. Το χρώμα της ποικίλλει, αλλά συνήθως φέρει σκούρο ζιγκ-ζαγκ σχέδιο στη ράχη.
- Οχιά της Μήλου (Macrovipera schweizeri): Ένα ενδημικό είδος που απαντάται μόνο σε κάποιες Κυκλαδίτικες νήσους (Μήλος, Κίμωλος, Πολύαιγος, Σίφνος). Είναι μεγαλύτερη από την κοινή οχιά και το χρώμα της είναι συχνά ανοιχτόχρωμο με σκούρες κηλίδες.
- Οχιά της Μύκορς (Vipera ursinii): Πρόκειται για ένα μικρόσωμο είδος οχιάς, σπάνιο στην Ελλάδα, που απαντάται κυρίως σε ορεινές περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Αν και δηλητηριώδης, θεωρείται λιγότερο επικίνδυνη από την κοινή οχιά λόγω της μικρότερης ποσότητας δηλητηρίου που εγχέει.
- Αστρίτης (Vipera berus): Επίσης ένα σπάνιο είδος στην Ελλάδα, που ζει κυρίως σε ορεινές περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Το δηλητήριό του είναι παρόμοιο με αυτό της κοινής οχιάς.
- Νάνος Οχιά (Vipera eriwanensis): Ένα πολύ σπάνιο είδος για την Ελλάδα, με πολύ περιορισμένη εξάπλωση στα βορειοανατολικά σύνορα.
Τα Μη Δηλητηριώδη Φίδια
Η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών φιδιών είναι ακίνδυνη και παίζει σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα, καθώς τρέφεται με τρωκτικά και έντομα. Κάποια από τα πιο κοινά μη δηλητηριώδη είδη είναι:
- Δεντρογαλιά (Dolichophis caspius): Μεγάλο, λεπτό φίδι, γρήγορο και ευέλικτο. Είναι πολύ διαδεδομένη σε όλη την Ελλάδα.
- Σπιτόφιδο (Zamenis situla): Ένα ήσυχο φίδι που συχνά βρίσκεται κοντά σε ανθρώπινες κατοικίες.
- Νερόφιδο (Natrix tessellata & Natrix natrix): Φίδια που ζουν κοντά σε υδάτινες περιοχές και τρέφονται με ψάρια και αμφίβια.
- Αγιόφιδο (Telescopus fallax): Έχει οπίσθια δηλητηριώδη δόντια, αλλά το δηλητήριό του είναι ασθενές και δεν θεωρείται επικίνδυνο για τον άνθρωπο.
- Σαΐτα (Platyceps najadum): Λεπτό και γρήγορο φίδι, κοινό σε πολλές περιοχές.
Τι να Κάνετε αν Συναντήσετε Φίδι
- Μην πανικοβληθείτε: Τα φίδια συνήθως αποφεύγουν τον άνθρωπο και δαγκώνουν μόνο αν αισθανθούν απειλή.
- Μην το πειράξετε: Μην επιχειρήσετε να το πιάσετε, να το σκοτώσετε ή να το μετακινήσετε. Αφήστε το να φύγει από μόνο του.
- Κρατήστε αποστάσεις: Απομακρυνθείτε ήρεμα από την περιοχή.
- Σε περίπτωση δαγκώματος:
- Διατηρήστε την ψυχραιμία σας.
- Ακινητοποιήστε το μέλος που δαγκώθηκε (αν είναι δυνατόν).
- Αφαιρέστε κοσμήματα ή στενά ρούχα από την περιοχή του δαγκώματος.
- Μην επιχειρήσετε να κάνετε τομή, να ρουφήξετε το δηλητήριο ή να εφαρμόσετε πάγο.
- Μεταβείτε άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο ή κέντρο υγείας.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα φίδια είναι μέρος της ελληνικής φύσης. Η γνώση και ο σεβασμός προς αυτά είναι τα καλύτερα "όπλα" για την αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων.
